Het sociaal beheersrecht heeft zowel als doel om de leegstand en verkrotting te bestrijden, als om probleemwoningen opnieuw op de woningmarkt te brengen aan sociale voorwaarden. Het recht op wonen komt immers in het gedrang als er enerzijds niet voldaan kan worden aan de vraag naar geschikte woningen en er anderzijds woningen leegstaan of verkrotten. Het sociaal beheer bestaat erin de woning tijdelijk te onttrekken aan de zeggenschap van de eigenaar en de woning in beheer te geven van een sociale woonorganisatie, met het oog op herstel en sociale verhuring. De eigenaar behoudt wel het eigenaarschap van de woning, maar verliest tijdelijk het genotrecht en het recht om de woning te beheren. Die maatregel geldt als sanctie voor de eigenaar die niet bereid is om de bedoelde woningen op vrijwillige basis opnieuw op de woningmarkt te brengen. Voor de toepassing van het sociaal beheersrecht is er geen instemming door de eigenaar nodig. Het sociaal beheer laat de rechthebbenden toe de woning minimaal negen jaar te beheren. Het houdt in dat de rechthebbenden de woning sociaal verhuren nadat de nodige werkzaamheden om te kunnen verhuren zijn uitgevoerd. In geval van werkzaamheden kan de periode van negen jaar verlengd worden in functie van de kosten van de werkzaamheden.